Hoe overkom je afkoppelangst? De weg naar meer regenwater in je tuin.

'Zonder regen geen regenboog'; dat regen onmisbaar is voor ons land bewees de zomer van 2018 maar weer eens. Vroeger, voor dat de riolering kwam ('60-70 jaren vorige eeuw), zag je nog slootjes in de straat en achter de huizen. Het regenwater en het afvalwater werd via de bezinkput geloosd op het oppervlaktewater. Bij aanleg van de riolering werd direct ook al het hemelwater aangekoppeld op dit systeem; goed voor de doorstroming en wegen konden breder gemaakt worden om er stoepen aan te leggen. 

Op veel plekken is dit een uitkomst voor wateroverlast. In de zomermaanden wordt de tuin besproeid met leidingwater of men heeft een regenton, die met 100-200 liter meer voor de show is, dan het overbruggen van 2 weken droogte. Volgens het KNMI regent het meer en heviger, maar worden de periodes met droogte langer door klimaatverandering; tijd om dit eens even te bekijken. 

Uit wat data blijkt het weerstation Wageningen PD redelijk vergelijkbaar is met Renkum; als het bij ons regent, regent het meestal daar ook. Met ca. 800 mm gemiddeld, regent het de laatste jaren meer (+100 mm p/j), vooral in de periodes dec/jan en in aug/sept. Vorig jaar zomer én najaar bleek een 'tekort' van >200 mm en 2019 is 'normaal' te noemen met wel veel pieken en dalen. Is dat nu erg? Dat heeft te maken wanneer de regen valt en welke functie het heeft.

Voor de (moes)tuin wil je tijdens het groeiseizoen voldoende water hebben. Uit de figuur blijkt hier in 2018 en in mindere mate in 2019 een probleem. Dat matcht met de praktijk; we hebben ca. 500 m2 tuin en 2.000 liter wateropslag(IBC-containers), voldoende voor 100 m2 tuin in een zomerweek. Als het af en toe een beetje bijregent dan kunnen we ca. 6 m3 per jaar gebruiken van de 32 m3 (40m2* 0.8 m3/m/j) die op het dak valt. In totaal kunnen we in theorie ca. 100 m3 opvangen per jaar, voldoende om de tuin 10 weken lang te besproeien, maar daarvoor is een grote (vorstvrije) opslagcapaciteit nodig omdat het buiten het groeiseizoen valt en dus niet gebruikt wordt. 

We kunnen dus voor meer opslag kiezen, maar dat is kostbaar en als het bovengronds moet wordt het toch een lelijke bedoeling met tientallen tonnen. Daarnaast is het een flinke klus om dagelijks zoveel oppervlak te besproeien zonder te automatiseren. Afgelopen zomers was de strategie de volgende; bij langere periodes van droogte is de moestuin eerst, dan wat tuinplanten/bomen en dan het grasveld. Selectief besproeien en de planten die dat niet verdragen verdwijnen en worden niet vervangen. Nieuwe tuinplanten/bomen selecteren op droogtegevoeligheid. In 2018 hebben we toch nog 2 m3 leidingwater gebruikt. 

Op basis van de neerslagdata gaan we nu niet voor meer opslag, maar wel voor 100% afkoppeling van hemelwater. Door meer aanbod zal een nieuw evenwicht ontstaan en bomen en struiken zullen meer buffer krijgen; het grondwater zit op >10 m diep, dus overlast in de winter verwachten we niet. 

Als je ook aan de slag wil, verken de mogelijkheden op basis van je lokale situatie (en budget) en ga aan de slag; soms is er ook wat subsidie, maar met €100,- heb je al wat afkoppelstukken en handig wordt je vanzelf. Regenwater in de tuin is veel beter dan leidingwater om allerlei redenen, dus wat houdt je nog tegen?

Een E-bike voor woon-werkverkeer: kosten en baten na 20.000 km.

Recent heeft de gebruiker deze grens overschreden en gaat ze de volgende winterperiode in. Op basis van onze monitoring kunnen weer wat vertellen over de kosten en baten, maar eerst wat andere wetenswaardigheden.

Na 3 jaar gebruik beginnen andere onderdelen te slijten; de fiets is juni een maand in reparatie geweest waarbij een een nieuw frame werd geplaatst. Blijkbaar een fabricagefout bij de trapas, waardoor de trapper en de trapas niet goed meer functioneerden. Verder ook nieuwe trappers omdat de kogeltjes vergruist waren en de boel vastliep en de voorrem werd vervangen, omdat de olieleiding niet luchtdicht bleek. Maar de batterij en de motor houden het goed, dat zijn de duurste elementen aan de fiets.

De stroomkosten zijn praktisch nihil en de onderhoudskosten vallen ons nog mee. Wat we wel opmerken is dat we zelf regulier onderhoud plegen, zoals de ketting regelmatig smeren en schoonmaken, banden op druk houden en remblokken bijstellen of vervangen. Als je dit laat doen bij de fietsenmaker bij elke alarmmelding (elke 1.500 km) dan is je voordeel snel verdampt. Wat we wel geleerd hebben dat je niet te vaak de ketting moet smeren, omdat deze dan snel zand aantrekt en zo de ketting sneller slijt.

We hebben in de afgelopen 3,5 jaar al meerdere blogs over onze monitoren geschreven. Meer informatie ook op deze website en even rondneuzen vanaf juli 2015.

Van salderen naar batterij, zonPV 2.0

Nu wordt het wat minder, maar na 6 jaar kijken nog vele passanten naar het zonnedak dat ons toen al Nul Op de Meter (NOM) maakte in combinatie met een houtcv. Gasloos is zó 2012 voor ons. Echter het salderen verdwijnt op termijn en dan wordt het financiële plaatje wat minder rooskleurig voor degene die nu pas overwegen hun stroomverbruik te vergroenen.

 

Als je nu zonnepanelen hebt, wordt(grofweg) circa 1/3 direct verbruikt(achter de meter) en 2/3 gaat heen en weer over het netwerk dat buffert voor jou. Nu nog gratis, maar waarschijnlijk gaat dit >10 €ct kosten op termijn. Productieprijs 5 €ct voor de stroom en wellicht nog 5 €ct PVbonus, maar als je weer afneemt betaal je nu al 23 €ct als burger. Met deze halvering van de financiële opbrengst gaat de terugverdientijd weer boven de 10 jaar.

 

Het vaak geopperde alternatief van volledig offgrid gaan met batterijen is in Nederland een utopie; in de winter zijn er te veel dagen zonder zon. In de periode april tot oktober kan het wel, omdat we meer produceren dan dat we verbruiken per dag. Om in de winter alles te kunnen voorzien moeten we 40 Powerwall2's (15 kW) plaatsen; € 280.000,- investering...
Er zijn een aantal redenen om wel een (enkele) batterij in combinatie met zonnepanelen te plaatsen:

• Verhoging van gebruik eigen zonne-energie achter de meter (bij ons naar ca. 80%);
• De mogelijkheid van een backup; onze houtcv heeft ook stroom nodig voor de computer, pompen en ventilator;
• Een lagere belasting van het elektriciteitsnet (geen eigenbelang, maar helpt tegen blackouts);

Echter een batterij is een grote aanschaf en dat verhoogt de terugverdientijd van je zonnesysteem. Het plaatje gaat vnl. over de verhoudingen tussen de verschillende getallen.

 

De volledige afschaffing van salderen is de beste optie om batterijen te stimuleren; bij een 'PVbonus' wordt het verschil weer te groot. Alleen bij de huidige salderingsregeling valt de TVT omenteel binnen de huidige verwachtingen van consumenten. Een aanschafsubsidie binnen het kader van de ISDE-subsidie van € 150,- per kW batterij zou dan een mooie stap zijn om de ontwikkeling en kostenreductie van batterijen te versnellen; de TVT komt dan onder de 15 jaar.

We volgen de ontwikkelingen in dit segment op de voet en misschien binnenkort een zonnesysteem met batterijen in ons pand? Suggesties altijd welkom.

Weg uit de file of het OV? De e-bike kan prima, maar neem wel een helm.

Dit is onze conclusie na 15.000 km woon-werkverkeer wat we gemonitoord hebben in de afgelopen 27 maanden. Als je overweegt om te gaan fietsen zullen we je even bijpraten over wat je kan verwachten.

Image courtesy of Serge Bertasius Photography at FreeDigitalPhotos.net

Best zuinig. Het energieverbruik valt mee; gemiddeld minder dan 1 kWh per 100 km en dat is ca. € 0,21. Goed je lampen in huis uit doen als je weggaat en je hebt het al terugverdient.

Fiets je rot. Het beste is zoveel mogelijk met de e-bike te rijden. Je komt dan het beste in een nieuw reisritme en je leert ook de fiets en de route(s) goed kennen, wat de veiligheid bevordert als het slecht of donker weer is. Vaak wordt afgehaakt als de zomer voorbij is, maar dat hoeft niet met onze zachte winters. Er werd bij ons onderzoek 95 % van de werktijd met de e-bike gereden. Een goed regenpak is dan wel noodzakelijk.

Verwen je fiets. Plaats hem (op slot) altijd aan de lader in een drogende vorstvrije plek, zodat je de andere dag weer fris de regen in kan. Als je niet technisch (genoeg) bent, neem een cursus fietsonderhoud. Is niet alleen leuk, maar je verdubbelt je fietsrendement als je bij de fietsenmaker weg blijft. Elke 1.000 km roept het display dat hij een onderhoudsbeurt moet en dat was bij ons om de 6 weken. Vooral in de herfst slijten de remmen snel en zand in de ketting is funest. Lekker zelf bijhouden en je verdient je fiets in ruim 2 jaar terug in plaats van 4. Eens in het jaar alle bewegende delen (ketting, tandwielen, trapas en banden) laten vervangen is dan verwennerij.

Het is geen sport. Nee, je conditie wordt er niet beter van. Dan moet je op een lage ondersteuning gaan fietsen en dat doe niet als het warme avondeten op je wacht. Van de 27! versnellingen, werden alleen de 3 grootste gebruikt. Maar gedraag je dan ook niet als een wielrenner. De auto's en gewone fietsers zien je niet, verwachten je niet en dus zelf opletten of een rustigere (langere) route kiezen. En hier komt de helm goed van pas, want je bent zelf bijna nooit de oorzaak van een noodstop, zeker als je die smartphone in je fietstas houdt.

We wensen u vele veilige kilometers!

5 jaar gebruikservaringen: SOLON zonnepanelen met SolarEdge optimizers.

Sinds 1 juli 2012 hebben op ons dak 16 zonnepanelen van SOLON SOLraise 250 Wp met ingebouwde SolarEdge Powerbox en een Solaredge omvormer; in totaal dus een 4.000 WattPiek.

De reden destijds om zonnepanelen te nemen was om een Nul op de Meter [NoM] woning te realiseren en omdat het dak van het gerenoveerde huis prima geschikt leek voor PVpanelen. Tegenwoordig kun je via allerlei kanalen direct zien wat zonnepanelen op je huis opbrengen, maar destijds was het nog puzzelen met standaard rekenregels. 

Locatie zonnepanelen.

Ons dak ligt op het zuidwesten, onder een hoek van 55°C, wat een rendement van 0,72 kWh/Wp zou gaan opleveren. Met het prijspeil van destijds voor goede PVpanelen van ruim € 2,- per Wp en een elektriciteitsprijs van € 0,24 per kWh (met een verwachte stijging van 3% per jaar) zou het het toch zeker 10 jaar gaan duren voordat we het terugverdiend zouden hebben, echter dat betekent ook 10% rendement op je vermogen (spaarrente toen nog 2,5%) en een waardevermeerdering voor je huis.

Vanwege het voorspelde lage rendement kozen we voor de Powerbox, die 20-25 % extra opbrengst beloofde en omdat je nu op paneelniveau je systeem kan volgen; dit i.t.t. tot de in serie liggende systemen met alle ellende van schaduwimpact en kapotte panelen die niet opgemerkt worden. Tegenwoordig is het praktisch standaard dat je optimizers neemt als je een goed systeem kiest, maar toen nog onbekend. 

Na de dag dat ze geplaatst werden is het enkel afwachten; leveren ze op wat ze beloven, blijven ze liggen tijdens een storm? De buren vonden het eerst nogal overheersend en het werd een richtpunt voor navigatie, maar nu liggen er op de huizen direct grenzend aan ons ook zonnepanelen en nog op vele plekken in de straat. 

Het systeem werkt sinds de aanleg prima. In het voorjaar piekt de omvormer soms boven 4.200 Watt; de optimizers versterken voornamelijk de pieken. 

PVproductie in Renkum in relatie tot standaard opbrengstverwachting.

Om achteraf te kunnen evalueren zijn we toen uitgegaan van een opbrengstcurve van 0,72 + 20% = 0,87; het verloop in het jaar komt van een site http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/apps4/pvest.php met stralingsgegevens. Het lijkt dat de site sindsdien ook is verbeterd. Naast de actuele opbrengst staan in de grafiek ook de berekende jaarcurve en het maandelijkse verschil t.o.v. die curve vermeld, gecombineerd met een trendlijn. 

Wat opvalt is dat de opbrengst beter is dan verwacht; het rendement is 0,951 gemiddeld, waarbij vooral 2014 en 2015 goede jaren waren. De trendlijn laat ook een een positieve trend zien, dus van slijtage is nog niets te merken.

Voor een NoM huis zouden 16 panelen voldoende zijn om ons elektriciteitsverbruik te compenseren, echter na 5 jaar is er 19.025 kWh geproduceerd en maar 16.459 kWh verbruikt, dus een overschot van 11,5% waarbij wel blijkt dat ons verbruik jaarlijks met gemiddeld 5% is gestegen (o.a. elektrische fiets die 60 kWh/jaar verbruikt). We hadden het met 2 panelen minder ook wel gered.

Financieel gezien worden de omstandigheden wel slechter; de elektriciteitsprijzen zijn gezakt tot nog net €0,20 per kWh waardoor de terugverdientijd verlengd wordt, maar het rendement blijft op peil, zeker als de panelen zo goed blijven presteren. 

De toekomst zal uitwijzen of een small smart grid(uitbreiding met een accupakket of elektrische auto) interessant wordt. Lage of zelfs negatieve elektriciteitsprijzen en afschaffing van salderen kunnen hier toe leiden. De afwezigheid van een slimme meter lijkt nu in ons voordeel, maar wellicht is automatische in- en verkoop van onze energie op de energiebeurs nog wel interessanter. In 2017 hebben we i.i.g. de plaatsing van een slimme meter vooralsnog afgemeld. 

 

Een E-bike voor woon-werkverkeer. Episode 5: 10.000 km afgelegd!

 [leestip: Een E-bike voor woon-werkverkeer. Episodes 1,2,3 en 4]

Sinds juli 2015 wordt er gereden met een e-bike van Renkum naar Arnhem, dagelijks voor 4 dagen per week als snellere verbinding ten opzichte van de bus en nog wat lichaamsbeweging. De geschatte terugverdientijd werd op 4 jaar geschat en recentelijk werd de 10.000 km mijlpaal gepasseerd, dus weer een overzicht van onze ervaringen.

Afgelopen najaar werd het tijd om wat extra inkopen te doen. Een nieuw regenpak voor de natte herfst en toch maar een helm voor de veiligheid. Vrijwel elke dag treedt er een bijna ongeluk op door druk stadsverkeer en het voorkomen van langzaam en snel verkeer op het fietspad of kruispunten. Zeker in deze periode dat de rijdster vooral in het donker fietst in de ochtend en avondspits.

De helm blijft na een aantal maanden toch een beetje gedoe; afstellen blijft lastig, zeker bij koud weer [-7°C] wil je er een een muts er onder proppen. De capuchon van het regenpak kan er wel overheen, daar hebben we opgelet bij de aankoop bij de ANWB. 

In december jongstleden is er een grote revisiebeurt uitgevoerd door de fietsenmaker. Alle tandwielen voor, de cassette met 7 tandwielen achter, de tandwielen van de derailleur, de ketting en de naaf van de trapas zijn vervangen. Normaal is dat blijkbaar rond de 4.000 km, maar nu begon de ketting door te slaan, dus was het grote voortandwiel echt op. Zelf onderhoud uitvoeren [smeren, schoonmaken] levert dus zeker besparing op. De kosten vielen ons erg mee, maar € 250,-. 

Bij de beurt kregen we ook weer een uitdraai van de fietscomputer, die we een beetje omgerekend hebben naar 10.000 km voor het overzicht. 

Uit de bovenstaande grafiek blijkt dat de herfst geen belemmering is geweest, evenals de recente winterperiode, 94% van de werkdagen werd gefietst. Wel naam het stroomverbruik iets toe in de laatste maand met de kou, maar gemiddeld nog steeds maar 0,85 kWh per 100 km [=ca. €18,- aan stroom/10.000 km]. In de winter zetten we de fiets binnen aan de stroom, om zo de accu te sparen. De accu stond 76% van de tijd aan de stroom [alleen bij ons] en zijn conditie is nu nog 100%; de gemiddelde actieradius is wel lager: 68 km terwijl dit een jaar geleden nog 79 km was. 

Het elektriciteitsverbruik is natuurlijk afhankelijk van de mate van ondersteuning. Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de testrijder kiest voor maximale ondersteuning en dat is logisch voor woon-werk verkeer. Bij de cassette achter bleken ook alleen de 2 kleinste tandwielen versleten, net als alleen het grootste tandwiel voor. Voor woon-werkverkeer is 24 versnellingen echt overbodig. 

Het rendement van het zelf fietsen ten opzichte van het openbaar is wel wat verslechtert na de reparaties en diverse aankopen afgelopen najaar. Het uitgangspunt een terugverdientijd van 4 jaar wordt nog gemakkelijk gehaald; momenteel is 62% van het investeringsbedrag terugverdient, zodat 2,5-3 jaar wel haalbaar moet zijn. De kosten van het openbaar vervoer [bus] werd dit jaar wel iets goedkoper.

De volgende update waarschijnlijk in augustus 2017.

Een E-bike voor woon-werkverkeer. Episode 4: evaluatie jaar 1.

[leestip: lees ook de eerdere episoden 1,2 en 3.]

Sinds juli vorig jaar is er gereden met een e-bike van Renkum naar Arnhem, dagelijks voor 4 dagen per week als snellere verbinding ten opzichte van de bus en nog wat lichaamsbeweging. De geschatte terugverdientijd werd op 4 jaar geschat en het is nu tijd om de balans van het eerste jaar op te maken.

Sinds de laatste update in december is er veel gefietst; in totaal 6.379 km! 

 

Het was een zachte winter en alleen door vakanties werd er niet gefietst. In 92 % van de werkdagen werd er gefietst en de bus werd vooral in de eerste maand genomen, omdat de fiets nog niet goed afgesteld was en een paar keer terug ging naar de fietsenmaker. 

Aan energie werd er 52,65 kWh verbruikt met fietsen en stilstaan aan de laadstroom, dat is 0,83 kWh per 100 km. De totale elektriciteitskosten waren € 11,21 oftewel € 0,18 per 100 km. De dip in het verbruik in de winter is veroorzaakt doordat de rijdster koos voor minder ondersteuning, om meer conditie op te bouwen. Het slechte weer is maar beperkt van invloed op het elektriciteitsverbruik. 

De kosten in het eerste jaar vallen mee omdat we sinds februari zelf het reguliere onderhoud zijn gaan doen. Elke 1.000 km begint de fietscomputer te piepen voor een beurt van € 75,- en de reparaties waren niet naar onze wens. De vervangen remblokken waren na 1 maand weer 'versleten'; gewoon slecht afgesteld dus. Het kost even wat zoek werk op YouTube, maar alles wordt uitgelegd tegenwoordig en als je weekelijks de ketting en tandwielen even schoonmaakt en smeert scheelt dit een set tandwielen per jaar. 

Het gebruikte technische materiaal is niet zo sterk, maar het slijt voornamelijk van de incidentele valpartij of botsing die je meemaakt. Voornamelijk door het eigen onderhoud komt de terugverdientijd richting de 2 jaar, echter als er tandwielen en een trapas vervangen gaan worden dan zal dit wel teruglopen naar circa 3 jaar. Een voordeel is verder de oplopende OV-kosten per 1 januari 2016 en dat haar werkgever alsnog een bijdrage in de aanschafkosten heeft gedaan. 

Het fietsen op zich bevalt de rijdster prima; ze gebruikt van beschikbare 24 versnellingen er maar 3, de hoogste en vooral ook omdat dan het kleinste tandwiel niet te hard slijt. Maar voor woon-werkverkeer met heuvelachtig terrein zijn geen 3 voorbladen nodig; gewoon 7 versnellingen is prima.

Haar regenpak is wel versleten; de huidige stortbuien en 18 km eisen goede regenkleding tijdens de circa 50 minuten reistijd die ze heeft i.t.t. de 180 minuten met de bus. 

Voor een voorspoedige rit is de route via het buitengebied het beste; weinig stopmomenten en minder verkeer dan via het stedelijke gebied. Alleen bij vorst kan dit niet omdat deze buitenwegen niet gestrooid worden. Op de terugweg in de zomer moet ze wel eens wachten voor overstekende koeien.

Haar conditie houdt ze niet op peil door het fietsen; de ondersteuning is dermate dat het alleen bij pedaalomwentelingen blijft. Een veel lagere ondersteuning verlengt haar reistijd tot ruim boven een uur, wat niet gewenst is. De drukte en het niet uitkijken van medeweggebruikers is haar tegengevallen; elke dag maakt ze een bijna-ongeluk mee en overweegt om alsnog een helm te gaan dragen.

We zijn benieuwd hoe het het volgende half jaar vergaat.